Wednesday, March 14, 2012

साल्व्हेशन क्रीक


एक अनपेक्षित जीवन
जिद्दीच्या जोरावर स्वतःते कॅन्सरयुक्त आयुष्य सुखी करणा-या सुसान डंकनची कथा

`मी जेव्हा एका पत्र्याच्या, पाणी झिरपणा-या होडग्यातून `लव्हेट बे`ला घर पाहायला निघाले, तेव्हा मला माहित नव्हतं की, माझा प्रवास सुरु झाला होता. फिकट पिवळा रंग, भक्कम खांब आणि प्रशस्त व्हरांडा असलेल्या उंच खडबडीत टेकडीवरच्या त्या बंगल्यात माझ्या नव्या आयुष्याची पहाट होणार होती.`
ह्दयद्रावक, गमतीदार आणि दाहक प्रामाणिक!
`साल्व्हेशन क्रीक ही अशा एका जिद्दी स्त्रीची गोष्ट आहे, जिच्यात यशस्वी कारकिर्दीचा त्याग करुन नव्याने आयुष्य सुरु करण्याची हिंमत आहे.
ही अशा एका स्त्रीची कथा आहे जिच्यात जगण्यासाटी लढताना अडचणींवर एकटीने मात करण्याचं धैर्य आहे आणि सर्व जगापासून दूर अशा छोट्याश्या निसर्गरम्य किना-यावर तिला सापडलेल्या नव्या आयुष्याची-नव्या प्रेमाची कहाणी आहे.

मूळ लेखक- सुसान डंकन
अनुवाद- वसु भगत
पृष्ठे- ४१०
किंमत- ३९५ रुपये.
मुखपृष्ठ- चंद्रमोहन कुलकर्णी



`जेव्हा माणसं दुःख, व्याधी आणि जीवनाची अशाश्वतता यांच्याशी झगडतात, तेव्हा काय घडतं, याचं डंकनने निर्भयपणे आणि बारकाईनं केलेलं वर्णन हेच या पुस्तकाचं सामर्थ्य़ आहे. वन्यजीवन, कुत्रे, अन्न, व्याधी, मित्र आणि मृत्यू यांची तिने केलेली वर्णनं आपल्याही मनात त्यांच्याशी संबंधित आठवणी जागृत करतात. ती वर्णनं प्रामाणिक आणि क्रूर विनोद करणारी आहेत. त्याच वेळेस, कमकुवत माणसांना केलेल्या मदतीच्या तिच्या गोषीटी, आतडी पिळवटून टाकतात.`
- द ऑस्ठ्रेलियन

दुभाष्या


द ट्रान्सलेटर..या मुळ इंग्रजी पुस्तकाचा मराठी अनुवाद


बंडखोरांच्या हल्ल्यानं त्रस्त झालेल्या गावात दाऊद शिकू लागला. त्याला इंग्रजीची गोडी लागली
आणि अनेक गोष्टी स्पष्ट होई लागल्या.


“ ‘दि ट्रान्सलेटर’ हे या वर्षातीलच नव्हे, तर कोणत्याही वर्षातील महान असे छोटे पुस्तक असावे. पत्रकार आणि या विषयावरील अनेक पंडितांनी लिहिलेल्या पुस्तकांपेक्षा अतिशय साध्या आणि ओघवत्या भाषेत लिहलेले जेमतेम दोनशे पानांचे हे पुस्तक डारफरमधील वंशविच्छेदाचा उहापोह अधिक जवळून आणि प्रभावीपणे करते... संयमित, मोकळेपणाने लिहिलेले, सौम्य.. आणि नर्म विनोदाची झालर असलेले...”-दि वॉशिंग्टन पोस्ट, बुक वर्ल्ड.

पुस्तकाचा लेखक सुदान देशातील डारफर प्रांताचा रहिवासी आहे. वंशाने तो `झॅघावा`आहे. `झॅघावा` ही डारफर मधील भटकी जमात. अरब आणि आफ्रिकन या दोन्ही वंशाचे लोक डाफरफरमध्ये गेली हजारो वर्ष गुण्यागोविंदाने राहत आहेत. पण गेली काही वर्षे डारफर प्रांतात भयंकर वंशविच्छेद सुरु आहे.
वंशाने स्वतःला उच्च समजणा-या अरब वंशीयांनी त्यांचे मुळ अफ्रिकन बांधव नकोसे झाले आहेत. सत्ताधारी अरब आणि त्यांना पाठिंबा दारे माथेफिरु; हे मुळ आफ्रिकन वंशीयांना त्यांच्यांच भूमीतून हाकलून देत आहेत. मूळ रहिवाशांच्या गावांवर आणि वस्त्यांवर हल्ले करुन त्यांना जिवे मारण्यात येत आहे. स्त्रियांवर आणि कोवळ्या मुलींवर अत्याचार होत आहेत. लाखो विस्थापितांचे लोंढे शेजारील चॅड याराष्ट्रात आश्रय घेत आहेत. दुदैर्वाने तथाकथित आधुनिक जगाला या घड़ामोडींची मागमूसही नाही..

मूळ लेखक- दाऊद हॅरी
अनुवाद- अजित कुलकर्णी
पृष्ठे- १७०
किंमत- १७५ रुपये.
मुखपृष्ठ- चंद्रमोहन कुलकर्णी

Monday, March 12, 2012

ओंकारीची रेख जना


स्त्री आणि शुद्र असूनही युगप्रवर्तक अभंगरचना करणा-या संत जनाबाई यांची जीवनयात्रा...

जनीनं हरिश्र्चंद्र आख्यानाचा आणि कीर्तनाचा समारोप केला. सगळी इतकी भारावून गेली होती की, कीर्तन संपल्यावर विठूनामाचा गजर करण्याचं भानही कुणाला राहिलं नव्हतं. जनीच्या चेह-यावरचे बधिर भाव बघून नामदेवाला भडभडून आलं, तर ज्ञानेश्वर गहिवरले.
त्या दोघांना समोर बघून जनी लहानाहूनही लहान झाली. लटपटत्या पावलानं थरथरत उभी असलेली जनी खाली कोसळणार तोच ज्ञानेश्वर-नामदेवांनी तिला सावरलं. पोटाशी धरलं. प्रेमभरानं तिच्या पाठीवर थोपटून तिला सामोरी केली. आणि म्हणाले,” धन्य! धन्य हो जनाबाई तुम्ही! जनाबाई, तुम्ही एक स्त्री, त्यातही शुद्र; पण इतकी अर्थपूर्ण आणि भावगर्भ रचना तुम्ही करु शकता हा या युगातला चमत्कार मानावा लागेल. तुमचा प्रत्येक हुंकार म्हणजे ओंकार आहे. ओंकार ही त्या ईश्वराची मोहोर आहे. देवाची स्वक्षरी आहे. आणि जनाबाई, तुम्ही त्या `ओंकाराची रेख` आहात, ओंकारीची रेख!”
हे द्ष्य पाहण्यासाठी शांत झालेला वारा `ओंकाराची रेख` या नावाची स्पंदनं घेऊन पुन्हा वाहायला लागला. त्या वा-याने ती स्पंदनं चंद्रभागेच्या वाळवंटात विखरुन टाकली. वाळवंटाचा कणन् कण थरारला.
तिथून ती स्पंदनं चंद्रभागेच्या पाण्यावर पसरली. चंद्रभागेचे पाणी रोमांचले. त्यावर मोठाले तरंग उठले. त्या तरंगावर चंद्रकिरणे नाचत होती. त्यांनी ते ओंकार तरंग अवकाशात आणले. त्यांना लक्ष घुमारे फुटले. त्यांनी अवघे गगन मंडल व्यापले आणि मंदिराच्या कळसाला वेढा दिला. तिथून ते तरंग गर्भागारात उतरले. गर्भागाराच्या काळ्या फत्तराच्या भिंती आनंदाने उजळल्या. सगळे गर्भागार उजळून निघाले. त्याचा प्रकाश विठूच्या सावळ्या मुखावर पडला. त्याच्या आनंदाला तर पारावार राहिला नाही. डोळ्यातून पाण्याच्या धारा लागल्या. रात्रीनं या सगळ्या दृश्याला मानवंदना देत आपला अंधार आवरता घेतला.
काकड आरती करायला आलेल्या सदा गुरवाला मात्र दोन गोष्टींचा अर्थ लागला नाही.
एक म्हणजे विठ्ठालाच्या दगडी मूर्तीच्या डोळ्यातून पाणी का वाहत होते आणि... दुसरी म्हणजे गर्भागारात नेहमीच्या `विठ्ठल – विठ्ठल` या ध्वनिगुंजना ऐवजी `ओंकाराची रेख`, `ओंकाराची रेख` असा काहीतरी ध्वनी कसा घुमत होता याचा!


लेखिका- मंजुश्री गोखले
पृष्ठे- ३०८
किंमत- २९५ रुपये.
मुखपृष्ठ- चंद्रमोहन कुलकर्णी