मराठीतील बारामास काव्ये

“दिवसामागून दिवस चालले
ऋतुमागुनी ऋतू
जिवलगा कधी रे येशील तू...”

अशी कविवर्य ग.दि.माडगूळकर यांच्यासारखी रसिक ह्दयात विरह वेदनेची कळ उमटविणारी दिर्घ विरह गीते मराठीत फारशी लिहली गेली नाहीत.
स्वतंत्र निसर्ग कविताही प्राचीन कवींनी लिहलेली दिसत नाहीत. तथापी उत्तर भारतातील पंजाबी, राजस्थानी, गुजराती, बंगाली, भोजपुरी इ. भाषातून पती जवळ नसल्याने विरहाने ग्रासलेल्या नायिकेच्या भावना व्यक्त करणारी पदे विपुल प्रमाणात लिहली गेली आहेत.
त्यांना बारामास काव्ये असे म्हणतात. हा लोकभाषेतील एक प्रकार आहे. आणि काही ठिकाणी तो समूहरुपातही गायिला जातो.
त्या-त्या भाषेत या काव्यांवर अभ्यासपूर्ण समीक्षा ग्रंथ लिहले गेले आहेत. त्या दृष्टीने मराठीतील अशा विरहगीतांचा शोध धुळ्यापासून तंजावरपर्यंतच्या ग्रंथसंग्रहातून घेतला असता फार थोडी काव्ये उपलब्ध झाली.

तीच प्रस्तुत संग्रहात समाविष्ट केली आहेत.
रसिकांपुढे हा अल्पज्ञात काव्यप्रकार ठेवला आहे.
हा अभिनव काव्यप्रकार मराठी वाचकांनी आवडेल, अशी अपेक्षा आहे.


लेखक- डॉ. वसंत स. जोशी
पृष्ठे- ९६
किंमत- १२० रुपये.
मुखपृष्ठ- चंद्रमोहन कुलकर्णी